Ruimte voor natuur en water, ruimte voor jou

De gebiedscommissie werkt de maatregelen uit die nodig zijn om water te kunnen bergen en natuur te realiseren. Zodra meer duidelijk is welke maatregelen nodig zijn, gaat de gebiedscommissie samen met de mensen in het gebied in gesprek. Dit om te bekijken op welke wijze maatregelen uitgevoerd kunnen worden en welke aanvullende wensen en opgaven er voor het gebied zijn. De eerste gezamenlijke uitwerkingen (schetssessies) vinden tussen eind november 2015 en maart 2016 plaats. De ideeën die hier uit voortkomen worden uitgewerkt in een concept inrichtingsplan. Dit zal een plan op hoofdlijnen zijn voor het natuurnetwerk in het Zuidelijk Westerkwartier. De waterbergingsgebieden Dwarsdiep, Polder de Dijken en Driepolders worden al iets meer in detail uitgewerkt.

Door klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling neemt de kans op wateroverlast toe. Om problemen te voorkomen moet de waterhuishouding in het gebied op orde zijn. In het beheergebied van waterschap Noorderzijlvest gaat het vooral om het benutten van enkele in te richten natuurgebieden als waterbergingsgebieden. Ook worden kades verbeterd of verhoogd. Tegelijkertijd werken we aan een betere waterkwaliteit en voldoende water voor natuur en landbouw.

Vanuit de beken van Noord-Drenthe en het westen van Groningen stroomt het water via het Westerkwartier naar het Leekstermeer. Daar is het laagst gelegen gebied. Vervolgens gaat het water door het Reitdiep, het Wolddiep en het Lettelberterdiep naar het noorden, aangezogen door het gemaal De Waterwolf in Lammerburen. De watergangen naar het noorden zijn smal. Bij extreme regenval in Noord-Drenthe en West-Groningen kunnen deze smalle watergangen de enorme aanvoer niet aan. Hierdoor verzamelt het water zich in de laagste gedeeltes.

Om ongewenste schade en andere verrassingen te voorkomen is het verstandig om in die laagste gebieden een gedeelte daarvoor speciaal in te richten. Dat zijn de nu voorgestelde bergingsgebieden. Op plekken waar al eerder gebieden zijn aangewezen om een deel van het natuurnetwerk Nederland (de Ecologische Hoofd-structuur) aan te leggen, kan nu een combinatie gemaakt worden met waterberging. Twee maatschappelijke doelstellingen in één keer op één plaats bereiken. Daarmee springen we verstandig om met de schaarse landelijke ruimte.

Pas nadat alle plannen zijn vastgesteld en vergunningprocedures zijn doorlopen gaan we buiten werkelijk aan de slag. Dat kan in het ene gebied al eerder zijn dan in het andere gebied. Het streven is om vanaf 2020 de 3 waterbergingsgebieden in te kunnen zetten voor waterberging als zich een hoogwatersituatie voordoet.

De gebiedscommissie brengt advies uit aan Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen en het Dagelijks Bestuur van waterschap Noorderzijlvest over de inrichtingsopgaven en –maatregelen, het in te zetten instrumentarium en de financiering.

De opdracht luidt: ‘Maak een integraal plan waarin de diverse inrichtingsopgaven op elkaar zijn afgestemd en gewogen.’ Het advies hierover krijgt de vorm van een concept ontwerp-inrichtingsplan. Daarin staan de volgende inrichtingsopgaven:

• Realisatie van nieuwe natuur als onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland (ook wel bekend als de Ecologische Hoofdstructuur)
• Inrichting van de waterhuishouding voor meer waterveiligheid (Droge Voeten 2050), verbetering waterkwaliteit (Kaderrichtlijn Water), waterconservering (Deltaprogramma Zoet Water), voldoen aan de NBW normen (Nationaal Bestuursakkoord Water)
• Verbetering van de landbouwstructuur
• Behoud en herstel van landschappelijke kernkwaliteiten
• Versterking beleefbaarheid en gebruiksmogelijkheden van het Natuurnetwerk in het gebied, in samenhang met de omliggende natuurgebieden voor bewoners en recreanten.