Gebiedsontwikkeling ZWK: terugblik en vooruitblik

Wat zijn de hoogtepunten uit 2020? En wat staat er in 2021 te gebeuren? Lees het hier.

Terugblik 2020

Na vier jaar voorbereiding zijn in 2020 de inrichtingswerkzaamheden in het Zuidelijk Westerkwartier gestart. De werkzaamheden begonnen in deelgebied De Drie Polders. Op vrijdag 20 december 2019 kwamen ruim 100 geïnteresseerden, waaronder bestuurders, bewoners, grondeigenaren, betrokken gebiedspartners en ingenieursbureaus, samen in De Postwagen in Tolbert om de start van de werkzaamheden te vieren. Tijdens deze bijeenkomst werd het projectbureau officieel geopend door Paul Tameling, lid van het Dagelijks Bestuur. Hij lichtte toe welke inrichtingswerkzaamheden nodig zijn om water te kunnen bergen in De Drie Polders.

Paul Tameling bij het Gebiedsbord, hij geeft een presentatie

Vervolgens vertrokken de geïnteresseerden per bus naar de tweede stop, langs de A7. Henk Staghouwer, gedeputeerde van de provincie Groningen, onthulde het gebiedsbord. Hij vertelde over de samenwerking en hoe de inrichting in De Drie Polders bijdraagt aan het realiseren van de natuur- en waterdoelen in de provincie Groningen.

Henk Staghouwer bij het Gebiedsbord

Eind februari en begin maart gingen nog twee werken in uitvoering. Het Grond Weg en Waterbouw (GWW) deel van het natuur en waterbergingsgebied Polder de Dijken-Bakkerom en het uitvoeren van de geautomatiseerde kunstwerken in De Drie Polders en Polder de Dijken-Bakkerom. De drie particuliere erven in Polder de Dijken-Bakkerom, waarbij ook deze erven heringericht werden, zijn in een apart werk opgenomen en in uitvoering gebracht.

Het projectbureau aan de Pasop te Midwolde fungeerde als uitvalsbasis van de ingenieursbureaus die de uitvoering begeleiden. Ook zou het projectbureau als bezoekerscentrum worden ingericht. Op deze manier zou het bureau ook informatie verstrekken over de uitvoering en projecten die in voorbereiding op de uitvoering zijn. Helaas werden we in maart geconfronteerd met covid-19. Hierdoor heeft het projectbureau de bezoekerscentrumfunctie nog niet kunnen vervullen.

Foto: bezoekerscentrum in ontwikkeling.

Betrokkenen in de streek zijn op de hoogte gehouden via de maandelijkse nieuwsbrief en via deze website over de voortgang. Dit gebeurde zowel in woord als in beeld (foto’s, video’s en vlogs). Ook zijn er drone-opnames gemaakt van het gebied om de veranderingen goed inzichtelijk te maken.

In onderstaand (beeld en tekst) een overzicht over de voortgang per gebied: 

Dronefoto: De Drie Polders augustus 2019.

Dronefoto: De Drie Polders maart 2020.

Dronefoto: De Drie Polders juli 2020.

Dronefoto: De Drie Polders december 2020.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom (Bakkerom Zuid) augustus 2019.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom (Bakkerom Zuid) juli 2020.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom panorama (vanaf Bakkerom Zuid) december 2020.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom (Ottervallei en Dijkweg) augustus 2019

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom (Ottervallei en Dijkweg) juli 2020.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom panorama (Ottervallei) december 2020.

Dronefoto: Polder de Dijken-Bakkerom panorama (Dijkweg) december 2020.

De Drie Polders:

(Natuur en Waterbergingsgebied)

 Grond-weg-waterbouw (GWW):

  • De aannemer heeft de kades eind 2020 op kerende hoogte gebracht. Er is eind 2020 een soort steunkade aangebracht op een minimale kerende hoogte van 0-NAP (Normaal Amsterdams Peil). Op deze manier kan de waterberging ingezet worden als het nodig is.
  • In januari 2021 worden afspraken gemaakt over de vervolgwerkzaamheden.

Geautomatiseerde Kunstwerken:

  • De uitvoering van de kunstwerken, gemaal en inlaatvoorziening aan de Lettelberterdijk verloopt voorspoedig.
  • Eind 2020 was de inlaat inzetbaar Met deze inlaat kan de waterberging gevuld worden met water. Het nieuwe gemaal is eind maart 2021 gereed en vervangt hiermee de functie van het oude gemaal.

Polder de Dijken-Bakkerom:

(Natuur en Waterbergingsgebied)

 Grond-weg-waterbouw (GWW):

  • De aannemer heeft in het najaar van 2020 het werk grotendeels opgeleverd.
  • Het afwerken en afronden heeft een doorloop naar 2021.
  • Voor een aantal onderdelen is uitstel van oplevering gegeven tot 31 mei 2021.
  • Het uitstel geldt voor het herinrichten van de Dijkweg, kade en het aanbrengen van beton op de Dijkweg. Ook geldt dit uitstel voor een deel van de waterbeheersing in Bakkerom Noord. Deze uitgestelde werkzaamheden worden in het voorjaar 2021 uitgevoerd. De reden hiervoor is dat de terreinomstandigheden in het voorjaar beter zijn en er kwalitatief goed/beter werk kan worden geleverd.
  • Het uitstel van oplevering heeft geen gevolgen voor eventuele inzetbaarheid van de waterberging per 1-1-2021.
  • Voor de zuidoosthoek van de Ottervallei zijn afspraken gemaakt om het kadetrace af te ronden door de bouw van een wierde (kunstmatige heuvel) aan de Mensumaweg 42. Hiervoor is 15.000 m3 grond aangevoerd vanuit Oostindië in Leek.
  • 1e schetsontwerp voor de brug N388 was eind december 2020 gereed.

Kunstwerken:

  • De uitvoering van de kunstwerken, inlaatvoorziening aan de Matsloot verloopt voorspoedig.
  • Eind 2020 was de inlaatvoorziening gereed.
  • Het gemaal aan de Redendijk is begin december 2020 opgeleverd en werkt.

Lettelberterbergboezem:

(Bergboezem, landbouw en natuur)

  • De planning voor de uitvoering is in de aanbestedingsfase vanuit het oogpunt van veiligheid aangepast.
  • In het najaar 2020 (december) is de aanbesteding van het bestek (omschrijving van het uit te voeren werk) gestart.
  • Vooruitlopend op de uitvoering wordt in januari 2021 15.000 m3 grond aangevoerd vanuit Oostindie in Leek. Dit wordt opgeslagen in een tijdelijk depot aan de Mienscheer.
  • In het voorjaar en zomer van 2021 start de uitvoering van de werkzaamheden.
  • In het najaar van 2021 vindt de afwerking en afronding plaats.

Kadewerk Hoendiep Zuidzijde:

(Kadewerk, damwand en tuimelkade)

  • In augustus 2020 is het werk aanbesteed. Begin november is de uitvoering gestart.
  • De damwanden en tuimelkade zijn aangebracht. Eind 2020 is de kade op kerende hoogte van minimaal 0-NAP (Normaal Amsterdams Peil) gebracht.
  • Tot eind april 2021 vindt de afwerking en afronding van de werkzaamheden plaats. Vervolgens wordt het werk opgeleverd.

NBW polders:

Optimaliseren water aan en afvoer in het kader van Nationaal Bestuursakkoord Water in zes landbouwpolders.

Fase 1

  • In september 2020 is het werk aanbesteed en is de uitvoering van de werkzaamheden gestart.
  • Er wordt op agrarische grond van verschillende eigenaren gewerkt. Communicatie naar de grondeigenaren vergt door corona extra aandacht. Vanuit de directie (RHDHV) en Prolander wordt hier actief op gestuurd.
  • De oplevering van fase 1 is naar verwachting op 1 juli 2021.

Compartimenteringstuwen:

(Aanleg 2 stuwen in Hoendiep en Lettelberterdiep)

  • Half oktober 2020 is de aanbesteding afgerond. Aannemer Jansma uit Drachten voert de werkzaamheden uit. de start op locatie vindt plaats in 2021.
  • Naar verwachting vindt in juni 2021 de afwerking, afronding en oplevering van het project plaats.

Vooruitblik 2021, in voorbereiding:

Brug in Provincialeweg:

(N388) bij Boerakker*

  • De planning is dat het bestek (beschrijving van de werkzaamheden) in de winter 2021 gereed is. De aanbesteding start in voorjaar 2021.
  • De oplevering vindt plaats in het najaar 2021.

Faunaduiker Provincialeweg:

(N978) bij Pasop*

  • De planning is dat het bestek in de winter van 2021 gereed is
  • De aanbesteding start in het voorjaar van 2021 met de uitvoering van de werkzaamheden.
  • De oplevering vindt plaats in het najaar van 2021.

Fase 2 NBW polders:

(Leekstermeer en Pasop)

  • In de winter van 2021 worden de maatregelen/werkzaamheden uitgewerkt.
  • De aanbesteding start voorjaar 2021.
  • De uitvoering vindt plaats in de (na)zomer van 2021.
  • De oplevering vindt plaats in het najaar van 2021.

NBW polders kunstwerken

(gemaal Fanerpolder en Zuiderhoeksterstuw)

  • In het najaar van 2020 zijn de maatregelen/werkzaamheden uitgewerkt.
  • De uitvoerig van het bestek vindt plaats in 2021.
  • De werkzaamheden zijn eind 2021 gereed.

Robuuste verbindingszone Pasop**

  • De planning is dat het bestek in de winter van 2021 gereed is.
  • De aanbesteding start in het voorjaar van 2021.
  • De oplevering vindt plaats in het najaar van 2021.

Recreatieve en educatieve uitwerking De Drie Polders**

  • De planning is dat de werkzaamheden in de winter van 2021 uitgewerkt zijn.
  • De aanbesteding start in het voorjaar van 2021.
  • De uitvoering start in de zomer van 2021.
  • De oplevering vindt plaats in het najaar van 2021.

Oplossing en afronding Zuidoosthoek Ottervalei (Mensumaweg 42)

  • De gesprekken met bewoners zijn afgerond.
  • Op 31-12-2020 was de kade op minimaal 0-NAP (Normaal Amsterdams Peil)., zodat indien nodig de waterberging in Polder de Dijken-Bakkerom kon worden ingezet.
  • De afronding vindt plaats na de zomer/najaar van 2021.

Vismigratie Polder de Dijken-Bakkerom

  • De maatregelen zijn uitgewerkt.
  • Het waterschap heeft de benodigde (extra) financiering toegezegd.
  • De uitvoering vindt plaats binnen het bestek van de geautomatiseerde kunstwerken.
  • De planning van het gemaal is gereed in het najaar van 2021.
  • Volgens planning is de vislift gereed in het voorjaar van 2021.
  • Het waterschap heeft een extra krediet toegezegd voor vismigratie. Het gemaal de Dijken krijg een nieuwe visvriendelijke pomp en naast de inlaat wordt een innovatieve vislift gebouwd. Zo kunnen vissen straks nadat deze werkzaamheden zijn uitgevoerd vrij in en uit de Ottervallei zwemmen. Zie ook https://www.zuidelijkwesterkwartier.nl/vismigratie-in-polder-de-dijken-bakkerom/

* Zo mogelijk samen te voegen in één werk

**Zo mogelijk samen te voegen in één werk

Dwarsdiep

Samen met de gebiedspartners, bewoners en grondeigenaren hebben we in de periode 2015-2017 het voortraject van de planvorming in het natuur en waterbergingsgebied Dwarsdiep doorlopen. Onder andere door schetssessies, gebiedsbijeenkomsten en keukentafelgesprekken. Dit heeft geleid tot een inrichtingsplan en wordt nader uitgewerkt. Het afgelopen jaar heeft u voornamelijk informatie van ons ontvangen over de werkzaamheden in andere deelgebieden. Twee van de drie natuur- en waterbergingsgebieden, Polder de Dijken-Bakkerom en De Drie Polders, zijn nu grotendeels klaar. Dat betekent dat we in 2021 van start gaan met het derde deelgebied: het Dwarsdiep. Meer weten over de werkzaamheden in het Dwarsdiep? Bekijk de gebiedspagina.

Persoonlijke note:

Terugkijkend op 2020 kan ik concluderen dat we ondanks de uitbraak van het coronavirus heel veel hebben bereikt. In de voorbereiding is veel geïnvesteerd in gedegen onderzoeken en de uitwerking ervan in bestekken (omschrijving van de werkzaamheden). Maar ook omdat we deze onderzoeken en uitwerkingen steeds tijdens gebiedsavonden, inloopbijeenkomsten en keukentafelgesprekken met de gebiedspartners en betrokkenen hebben gedeeld en besproken. Er is door samenwerkende “handjes” veel werk verzet. Dit blijkt ook uit de resultaten. Daar kunnen en mogen we met elkaar trots op zijn en daar wil ik u allen voor bedanken. De uitvoering verloopt soms anders dan gepland en kunnen er fouten gemaakt worden. We proberen fouten te voorkomen. Maar waar toch fouten zijn gemaakt, lossen we deze zo snel mogelijk op.

Het afgelopen half jaar, zeker nu de lockdown is verlengd, merk ik dat processen en afstemmingen moeizamer kunnen verlopen. Dit heeft onder andere te maken met afspraken die gemaakt moeten worden met de omgeving en waar uitkomsten van onderzoeken besproken en gedeeld moeten worden. Dit vergt een andere aanpak, dit kost tijd. Per deelgebied/project bekijken we steeds opnieuw hoe we de omgeving het beste kunnen informeren. Ik ben mezelf bewust van de impact van de werkzaamheden. Het gaat immers vaak om werkzaamheden in uw ‘achtertuin’. Daarom doen we er alles aan om u zo goed mogelijk hierover te informeren.

Contact:

Op dit moment kunnen wij geen bijeenkomsten organiseren. Wij houden ons aan de richtlijnen van de overheid en het RIVM. We informeren u maandelijkse via nieuwsbrieven. Wij informeren u per brief, mail of telefonisch. Heeft u vragen? Neem dan contact met mij/ons op. Wij kijken uit naar een goede en mooie voortzetting van de samenwerking in de gebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier. Ik hoop u  allen in de loop van 2021 weer gezond en wel te ontmoeten.

Namens de Gebiedscommissie Zuidelijk Westerkwartier, ErnstJan Cornelius (Projectleider en Secretaris).