QR-code – Natuurgebied De Drie Polders: een toevluchtsoord voor de veldleeuwerik

In natuurgebied De Drie Polders leven vele honderden soorten planten en dieren. De soort die misschien wel het meest kenmerkend is voor het gebied, is de veldleeuwerik. Vroeger een zeer algemene vogelsoort. In het voorjaar was er in heel Nederland geen plek in het agrarisch cultuurlandschap te vinden waar je de prachtige zang van de leeuwerik niet kon horen. De mannetjes vliegen vanuit het grasland steil omhoog en beginnen gelijk te zingen. De zang blijf je minutenlang horen, maar de vogel gaat vaak zo hoog de lucht in dat je nog maar een klein stipje in de lucht ziet.

 

Een veldleeuwerik in het veld

De veldleeuwerik

Graspieper

De veldleeuweriken lijken overigens erg veel op een andere bekende graslandvogel, de graspieper, die ook te vinden is in De Drie Polders. De zang is duidelijk anders, maar aan het gedrag tijdens de zogeheten baltsvluchten (vluchten tijdens het broedseizoen) is ook op te maken welke van de twee voor je aan het zingen is. De graspieper stijgt net zo steil op, maar ruim voor je hem uit het oog verliest, vindt hij het wel welletjes. Met gespreide vleugels begint de pieper aan een gestage afdaling, alsof hij een parachute omheeft, zo langzaam daalt hij al cirkelend terug naar ‘zijn’ grasveld. Het is een kortstondige baltsvlucht die regelmatig wordt herhaald. Een schril contrast met de veldleeuwerik, die simpelweg aan de hemel geplakt lijkt.

 

De graspieper

De graspieper

Leefomgeving

Tegenwoordig zijn er minder plekken over waar in het voorjaar de zang van de veldleeuwerik te horen is. De vogel heeft het erg zwaar en is in sommige regio’s van Nederland al verdwenen. Vanaf de jaren 70 is de broedpopulatie gedaald met maar liefst 95 procent. Veranderend landgebruik wordt benoemd als de hoofdoorzaak van deze daling, specifiek het zeer intensieve gebruik van graslanden. Vroeger werden graslanden één of hooguit twee keer gehooid, waarbij de eerste maaibeurt nooit erg vroeg was. Tegenwoordig wordt met kortere tussenpozen gemaaid, waardoor het de veldleeuwerik niet lukt om zijn broedsel groot te krijgen. De veldleeuwerik heeft hiervoor ongeveer 45 dagen per jaar nodig van nestbouw, eileg, en broeden tot nog 8 dagen voeren op het nest.

Beheer en onderhoud

In natuurgebied De Drie Polders werkt Staatsbosbeheer samen met lokale boeren en proberen zij het graslandbeheer zo vorm te geven dat alle partijen er baat bij hebben. Het beheer lijkt dan weer op het agrarisch gebruik van vroeger. En daarmee krijgt de veldleeuwerik meer kans om jongen voort te brengen.